Bộ Nội vụ đang đưa ra một số đề xuất bổ sung các hình thức thưởng hiệu suất công việc bằng tiền và ngày nghỉ để đưa vào Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) tới đây.

Thay đổi cách thức tính lương

Theo tham khảo của Bộ Nội vụ, các quốc gia xây dựng cơ cấu tiền lương cho công chức gồm: Tiền lương, thưởng, phụ cấp: đi lại, cư trú, khu vực…, không có phụ cấp chức vụ, do trả lương theo vị trí việc làm. Tiền lương được xây dựng tính theo mức trung bình của xã hội và khu vực tư nhân.

Vì vậy, Bộ Nội vụ đề xuất, để đảm bảo đời sống cho công chức, giúp công chức yên tâm công tác, hạn chế việc làm thêm cũng như tiêu cực, Việt Nam cần trả lương theo vị trí việc làm.

Theo đó, bao gồm vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý; vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ; vị trí việc làm hỗ trợ, phục vụ.

Hệ thống vị trí việc làm của công chức được xếp theo thứ bậc, căn cứ vào tiêu chuẩn chức vụ, chức danh, bản mô tả công việc và cơ cấu tổ chức của cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống của các cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, ở cấp tỉnh, ở cấp xã.

Khoản 2 Điều 10 Dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) quy định cán bộ công chức được Nhà nước bảo đảm tiền lương tương xứng với nhiệm vụ, quyền hạn được giao của vị trí việc làm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước.

Cơ sở để trả lương phải được tính bình quân theo khu vực tư nhân trả cho người lao động. Theo Bộ Nội vụ, có như vậy mới giúp cán bộ, công chức yên tâm công tác và góp phần hạn chế tình trạng tiêu cực, phòng chống tham nhũng và “chảy máu chất xám”.

Xem xét sửa đổi về cách thức đánh giá công chức

Về đánh giá kết quả làm việc, báo cáo cho thấy ngoại trừ Trung Quốc có nhiều nét tương đồng với Việt Nam, các quốc gia đánh giá công chức dựa trên hiệu suất làm việc, kết quả đánh giá là căn cứ để thưởng cũng như đưa ra những biện pháp cải tiến, nâng cao hiệu quả làm việc của công chức.

Về kỷ luật, các quốc gia xây dựng quy trình xử lý kỷ luật và áp dụng các hình thức kỷ luật như: Cảnh cáo, khiển trách, khấu trừ lương, giảm lương, hạ bậc lương, hạ ngạch, đình chỉ, sa thải và trục xuất. Khi phát hiện hành vi sai phạm hoặc có tố cáo, người đứng đầu cơ quan sẽ thành lập một Ủy ban điều tra.

Đối với vụ việc có sự tham gia của công chức nhiều cơ quan, Ủy ban Công vụ sẽ thành lập một Ủy ban điều tra để điều tra hành vi vi phạm của công chức.

Bộ Nội vụ cho rằng, Việt Nam cần nghiên cứu cơ chế thành lập Ủy ban điều tra. Vì hiện nay, khi nhận được tố cáo thì Cấp ủy và Thanh tra, Bộ phận tổ chức không đủ chuyên môn để điều tra về các hành vi sai phạm của công chức.

Bộ Nội vụ cũng đề xuất Việt Nam nên bổ sung các hình thức kỷ luật như: Khấu trừ lương, giảm lương, hạ ngạch, đình chỉ khi công chức do rối loạn về tâm thần hoặc thể chất hoặc bị khởi tố liên quan tới một vụ việc hình sự.

Về tuổi nghỉ hưu, các quốc gia quy định tuổi nghỉ hưu từ 60 - 65 tuổi. Đối với một số lĩnh vực kỹ thuật, chuyên môn cao, cố vấn, chuyên gia, tuổi nghỉ hưu có thể kéo dài đến 75 tuổi.

Ngoài ra, các quốc gia còn quy định chế độ nghỉ hưu sớm khi công chức đã đảm bảo số năm công tác, có nhu cầu nghỉ sớm để kinh doanh, chăm sóc bố mẹ già, con cái…

Bộ gợi ý Việt Nam nên tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia trong việc quy định về nghỉ hưu trước tuổi và đối với một số lĩnh vực yêu cầu kỹ thuật cao, chuyên gia, cố vấn, có thể kéo dài tuổi nghỉ hưu đến 70 tuổi.

Các đề xuất của Bộ Nội vụ thể hiện một cách tiếp cận toàn diện và có tầm nhìn chiến lược trong việc xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp, hiệu quả và liêm chính. Việc tham khảo kinh nghiệm quốc tế và đề xuất các giải pháp phù hợp với điều kiện Việt Nam cho thấy sự quyết tâm cải cách chế độ công vụ, công chức.

Nguồn: Theo Tạp chí Lao động và Công đoàn