Quốc hội vừa thông qua Luật Việc làm sửa đổi (Luật Việc làm 2025), có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, mở rộng thêm nhiều quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm thất nghiệp so với Luật Việc làm hiện hành (Luật Việc làm 2013).

Chính phủ có thể giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp

Theo Luật Việc làm 2025, bảo hiểm thất nghiệp vẫn bao gồm 4 chế độ như luật hiện hành nhưng được quy định chi tiết, nới rộng điều kiện hưởng cũng như là tăng thêm quyền lợi một số chế độ hưởng.

Cụ thể, chế độ bảo hiểm thất nghiệp dành cho người lao động thất nghiệp bao gồm: Tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề; trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.

Đặc biệt, trong phần chế độ bảo hiểm thất nghiệp, Luật Việc làm 2025 bổ sung quy định Chính phủ có thể giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ bằng tiền hoặc hỗ trợ khác trong trường hợp khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm…

Bổ sung tiền ăn trong thời gian học nghề

Trong 4 chế độ trên, chế độ tư vấn, giới thiệu việc làm dành cho người thất nghiệp được quy định như luật hiện hành. Tuy nhiên, chế độ hỗ trợ học nghề theo luật hiện hành được mở rộng thành chế độ hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.

Thời gian hỗ trợ người lao động học nghề theo luật sửa đổi là tối đa 6 tháng như luật hiện hành. Tuy nhiên, nội dung hỗ trợ ngoài học phí như luật hiện hành thì còn có thêm tiền ăn cho người lao động trong thời gian tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.

Giảm thời gian chờ nhận trợ cấp thất nghiệp

Về chế độ trợ cấp thất nghiệp, điều kiện hưởng, mức hưởng trợ cấp vẫn quy định như luật hiện hành.

Tuy nhiên, theo luật hiện hành, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động chưa tìm được việc làm sau 15 ngày thì được hưởng trợ cấp.

Luật Việc làm sửa đổi thời gian quy định này thành 10 ngày, rút ngắn 5 ngày so với quy định hiện hành. Thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp là ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Tăng cơ hội cho doanh nghiệp nhận hỗ trợ đào tạo

Về chế độ hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động, Luật Việc làm 2025 mở rộng thêm nhiều trường hợp người sử dụng lao động được nhận chế độ hỗ trợ này.

Cụ thể, người sử dụng lao động được nhận hỗ trợ trong các trường hợp ảnh hưởng đến việc làm hoặc có nguy cơ ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động.

Trường hợp thứ nhất là gặp khó khăn do thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế.

Thứ hai là do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm.

Thứ ba là do doanh nghiệp thực hiện theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc di dời hoặc thu hẹp địa điểm sản xuất kinh doanh.

Thứ tư, Chính phủ có thể quy định thêm các trường hợp khác theo tình hình thực tế.

Theo luật hiện hành, người sử dụng lao động chỉ được hỗ trợ trong trường hợp thứ nhất.

Ngoài ra, theo luật hiện hành, người sử dụng lao động đáp ứng điều kiện “không đủ kinh phí để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho người lao động” mới được hỗ trợ. Luật Việc làm 2025 bỏ điều kiện này.

Những thay đổi trong Luật Việc làm 2025 cho thấy nỗ lực của Nhà nước trong việc hoàn thiện chính sách an sinh xã hội, lấy người lao động làm trung tâm và đảm bảo an toàn thu nhập trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng nhiều biến động.

Đây không chỉ là sự “nới rộng quyền lợi”, mà còn là cam kết đồng hành cùng người lao động và doanh nghiệp trong phục hồi, thích ứng và phát triển bền vững.

Nguồn: Theo Tạp chí Lao động và Công đoàn