Trong phiên thảo luận mới đây tại Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, khẳng định: Khi trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức công đoàn, nông dân, đoàn thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh vẫn là một tổ chức riêng có đầy đủ pháp nhân trong hoạt động.
Theo đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về: Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 (lần thứ hai). Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Trực thuộc Mặt trận Tổ quốc, Công đoàn vẫn là tổ chức riêng
Trước khi Quốc hội thảo luận, ông Hoàng Thanh Tùng, Ủy viên thường trực Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật – Tư pháp của Quốc hội đã báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của Nhân dân, các ngành, các cấp và của các vị đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Theo đó, sau 1 tháng tổ chức lấy ý kiến, đã có 280.226.909 lượt ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân về tất cả các nội dung, điều khoản trong dự thảo Nghị quyết. Chính phủ đã tập hợp, tổng hợp đầy đủ, kịp thời, khách quan, trung thực ý kiến của Nhân dân để phục vụ việc tiếp thu, chỉnh lý gồm tổng cộng khoảng 3.400 trang báo cáo và phụ lục.
Về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác (các điều 9, 10 và 84 của Hiến pháp năm 2013), theo ông Tùng: Phần lớn các ý kiến đều tán thành với việc sửa đổi, bổ sung các điều 9, 10 và khoản 1 Điều 84 của Hiến pháp năm 2013 để kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phù hợp với tình hình đất nước hiện nay.
Tại Điều 9, có ý kiến đề nghị cân nhắc việc bổ sung cụm từ “do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo”; thay “trực thuộc” Mặt trận bằng “là thành viên” hoặc “là thành viên nòng cốt” của Mặt trận hoặc không nhất thiết phải bổ sung từ “trực thuộc”; bỏ cụm từ “điều lệ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, điều lệ của mỗi tổ chức”.
Về Điều 10, có ý kiến đề nghị quy định Công đoàn Việt Nam là “đại diện duy nhất của người lao động trong quan hệ lao động ở cấp quốc gia và trong quan hệ quốc tế về công đoàn”; ý kiến khác lại đề nghị chỉ giao nhiệm vụ này cho cơ quan trung ương của Công đoàn Việt Nam. Có ý kiến đề nghị bỏ cụm từ “trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam” vì trùng lặp với nội dung sửa đổi, bổ sung tại Điều 9.
Tại khoản 1 Điều 84, có ý kiến đề nghị giữ lại quyền trình dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết của cơ quan trung ương của tổ chức thành viên của Mặt trận như Hiến pháp hiện hành.
Trên cơ sở nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng ý kiến góp ý của Nhân dân và của các vị đại biểu Quốc hội, ông Tùng nêu rõ: Ủy ban thống nhất tiếp thu, chỉnh lý theo hướng: Tiếp tục khẳng định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo (khoản 1 Điều 9) theo đúng chủ trương, định hướng của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Giải trình cuối phiên thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ cơ sở chiều 13/6, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, cho biết sẽ tiếp thu tối đa, cầu thị các ý kiến để tiếp tục hoàn thiện trình Quốc hội xem xét quyết định.
Người đứng đầu của các tổ chức chính trị - xã hội, đồng thời sẽ được giới thiệu hiệp thương cử giữ chức danh Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Về tính chất chủ động, sáng tạo của các tổ chức chính trị - xã hội, theo ông Đỗ Văn Chiến được thể hiện ở 3 điểm:
Thứ nhất, khi triển khai thực hiện Luật, tổ chức công đoàn, nông dân, đoàn thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh vẫn tổ chức đại hội, ban hành điều lệ của mình, bầu Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Chủ tịch, Phó chủ tịch như hiện nay. “Như vậy, các tổ chức này vẫn là một tổ chức riêng có đầy đủ pháp nhân trong hoạt động”, ông Chiến thông tin.
Thứ hai, trong hoạt động của mình, các tổ chức chính trị - xã hội được chủ động tổ chức phối hợp công tác với các cơ quan, ban, bộ, ngành, tỉnh, thành phố có liên quan theo lệnh, điều lệ của tổ chức mình và chức năng, nhiệm vụ được giao.
Trong đó, Luật Công đoàn đã nhấn mạnh sâu sắc, đậm nét vai trò, địa vị pháp lý của công đoàn. “Công đoàn Việt Nam là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn”, ông Chiến nhấn mạnh.
Thứ ba, cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án Pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, và các tổ chức thành viên khác của Mặt trận thì trình thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Việc sửa đổi, bổ sung các quy định về vị trí pháp lý của tổ chức Công đoàn và các tổ chức chính trị - xã hội trong Hiến pháp và các đạo luật liên quan đang đi theo hướng thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, đồng thời giữ gìn tính độc lập, chủ động của từng tổ chức.
Riêng đối với tổ chức Công đoàn – đại diện duy nhất của người lao động trong quan hệ lao động ở cấp quốc gia và quốc tế, việc tái khẳng định vai trò trong Luật sửa đổi là một điểm nhấn rất quan trọng. Nó không chỉ giữ vững tính pháp lý độc lập mà còn tạo hành lang pháp lý rõ ràng để Công đoàn tiếp tục thực hiện tốt vai trò chăm lo, đại diện, bảo vệ quyền lợi người lao động trong bối cảnh mới.
Nguồn: Theo Tạp chí Lao động và Công đoàn