Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Quy định số 301-QĐ/TW về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã và các tổ chức chính trị - xã hội. Để cụ thể hóa việc thực hiện trong hệ thống Công đoàn, Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã ban hành Công văn 4521 hướng dẫn triển khai một số nội dung trọng tâm.

Củng cố tổ chức, không buông trống địa bàn

Theo đó, việc sắp xếp tổ chức bộ máy các Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố cần bám sát tinh thần Kết luận số 57-KL/TW và Quy định 301-QĐ/TW. Tuy nhiên, Tổng Liên đoàn lưu ý hiện vẫn còn một số tỉnh, thành chưa thành lập Ban Công đoàn các khu công nghiệp.

Do đó, đề nghị các đơn vị căn cứ số lượng đoàn viên, đặc điểm quan hệ lao động tại địa phương để sớm thành lập ban công đoàn khu công nghiệp cấp tỉnh, đảm bảo không để trống vai trò hướng dẫn, hỗ trợ hoạt động công đoàn cơ sở trong các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghệ cao.

Thành lập công đoàn xã, công đoàn đặc khu: Mở rộng sự hiện diện

Một nội dung mới và quan trọng là việc thành lập công đoàn xã, phường (gọi chung là công đoàn xã) và công đoàn đặc khu. Đối với những xã, phường không đủ điều kiện để thành lập công đoàn thì có thể lựa chọn các mô hình sau:

+ Chọn 01 xã, phường có đông đoàn viên hoặc nhiều công đoàn cơ sở thành lập công đoàn xã để quản lý đoàn viên, công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở của xã, phường mình, đồng thời quản lý số đoàn viên, công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở các xã, phường lân cận theo chỉ đạo của liên đoàn lao động cấp tỉnh.

+ Liên đoàn lao động cấp tính phân công cán bộ của ban công tác công đoàn phụ trách địa bàn các xã, phường có công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở để quản lý, chỉ đạo hoạt động công đoàn và phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở trên địa bàn xã, phường.

Riêng tại 8 đặc khu như: Vân Đồn, Cát Hải, Phú Quốc, Côn Đảo…, công đoàn đặc khu sẽ được thành lập khi đủ điều kiện. Trong thời gian chờ, công đoàn cấp tỉnh sẽ phân công cán bộ theo dõi địa bàn, phối hợp với Đảng ủy đặc khu thực hiện nhiệm vụ phát triển đoàn viên và công đoàn cơ sở.

Công đoàn xã, công đoàn đặc khu do liên đoàn lao động cấp tỉnh thành lập, chỉ đạo hoạt động theo quy định của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Đối tượng tập hợp của công đoàn xã, công đoàn đặc khu là đoàn viên, người lao động đang làm việc tại công đoàn cơ sở đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp không hưởng 100% lương từ ngân sách nhà nước; đoàn viên, người làm việc không có quan hệ lao động cùng ngành nghề, cùng địa bàn xã, phường, đặc khu.

Công đoàn xã, công đoàn đặc khu là tổ chức có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng và được biên chế tối thiểu 3 cán bộ, tối đa 5 người. Cơ cấu ban chấp hành có thể đến 15 ủy viên, đảm bảo đại diện đa ngành, nghề và địa phương.

Phân công nhiệm vụ rõ ràng, tiếp tục thực hiện tốt chức năng đại diện

Công văn cũng quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của các ban công tác công đoàn và ban công đoàn khu công nghiệp, với hai mô hình tổ chức khác nhau (một ban hoặc hai ban).

Trong đó, các ban sẽ là đầu mối tham mưu, giúp việc cho lãnh đạo Liên đoàn Lao động cấp tỉnh trong các lĩnh vực: hành chính, tài chính, tổ chức cán bộ, tuyên giáo, kiểm tra, chính sách pháp luật, hoạt động nữ công, an toàn vệ sinh lao động…

Các nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội; tham gia giải quyết tranh chấp lao động; đại diện đoàn viên khởi kiện khi có yêu cầu; tham gia xây dựng chính sách, tổ chức đối thoại tại doanh nghiệp… tiếp tục được nhấn mạnh và giao cho công đoàn xã và công đoàn đặc khu thực hiện như các cấp công đoàn truyền thống.

Đảm bảo ổn định bộ máy trong quá trình sáp nhập

Công văn cũng nêu rõ: Đối với các địa phương có đề án sáp nhập, tạm thời không điều chỉnh số lượng ủy viên ban chấp hành, ban thường vụ, ủy ban kiểm tra công đoàn cấp tỉnh hiện tại, cho đến khi Đại hội được tổ chức lại theo quy định của cấp có thẩm quyền.

Việc kiện toàn Ban chấp hành, Ban thường vụ công đoàn xã, công đoàn đặc khu sẽ do Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh chỉ định, đảm bảo hoạt động thông suốt, không gián đoạn.

- Ban chấp hành công đoàn xã, công đoàn đặc khu tối đa 15 uỷ viên.

- Ban chấp hành công đoàn xã, công đoàn đặc khu có từ 09 uỷ viên thì có ban thường vụ và không vượt quá 1/3 tổng số uỷ viên ban chấp hành.

- Điều kiện, tiêu chuẩn uỷ viên ban chấp hành, ban thường vụ và các chức danh cán bộ chủ chốt thực hiện theo quy định của Đảng và của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

- Cơ cấu ban chấp hành gồm một số uỷ viên là cán bộ công đoàn chuyên trách làm việc tại công đoàn xã, công đoàn đặc khu, các uỷ viên là chủ tịch công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở đảm bảo tính đại diện theo lĩnh vực, ngành, nghề.

Kinh phí hoạt động của công đoàn xã và công đoàn đặc khu do Liên đoàn Lao động cấp tỉnh đảm bảo. Hàng năm, các đơn vị xây dựng dự toán, trình phê duyệt theo thẩm quyền. Trụ sở làm việc đề nghị chính quyền xã hoặc đặc khu bố trí, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động công đoàn.

Việc thực hiện Quy định 301-QĐ/TW là bước đi chiến lược nhằm tinh gọn tổ chức, tăng tính phối hợp trong hệ thống chính trị. Với riêng tổ chức Công đoàn, điều đó còn là cơ hội để tăng cường hiệu lực thực thi, mở rộng sự hiện diện ở cơ sở – nơi người lao động đang rất cần được bảo vệ, hỗ trợ, đặc biệt tại các khu vực phi chính thức và vùng sản xuất – kinh tế trọng điểm.

Sự chỉ đạo kịp thời của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thông qua Công văn 4251 không chỉ tháo gỡ vướng mắc về tổ chức mà còn tạo nền tảng vững chắc để các cấp công đoàn chủ động, sáng tạo hơn trong hành trình đổi mới – đồng hành cùng người lao động trong giai đoạn mới.

 

 

Nguồn: Theo Tạp chí Lao động và Công đoàn