Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật mới đây, khi thảo luận về đề nghị xây dựng Luật Dân số, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu nghiên cứu mở rộng chính sách nhà ở xã hội cho các gia đình đông con, người nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khi có con.
Nếu xét theo quy định cũ tại Nghị định 100/2015/NĐ-CP, người mua sẽ phải thuộc diện không nộp thuế thu nhập thường xuyên, đồng nghĩa với việc thu nhập sau khi giảm trừ gia cảnh không được vượt quá 11 triệu đồng/tháng.
Như vậy, với mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng, nếu có một người phụ thuộc, mức thu nhập từ tiền lương, tiền công của người mua nhà ở xã hội có thể lên đến 17 triệu đồng/tháng hoặc 22 triệu đồng/tháng, nếu có 2 người phụ thuộc. Mức này chưa tính đến khoản trừ từ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp...
Căn cứ theo Luật Nhà ở 2023, hiện có 12 nhóm đối tượng được thụ hưởng chính sách về nhà ở xã hội. Trong đó, có 5 nhóm đối tượng được ưu tiên không phải bốc thăm, gồm: người có công với cách mạng; thân nhân liệt sĩ; người khuyết tật; người được bố trí tái định cư theo hình thức mua, thuê mua nhà ở xã hội; nữ giới.
Trong phiên thảo luận tại tổ của Quốc hội ngày 21/5, nhiều đại biểu cho rằng một số điều kiện hưởng chính sách nhà ở xã hội không còn phù hợp, từ đó đề nghị điều chỉnh quy định.
Đại biểu Dương Tấn Quân, Ủy viên Hội đồng Dân tộc của Quốc hội (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, quy định người lao động có nhà ở cách nơi làm việc từ 30 km trở lên mới đủ điều kiện hỗ trợ như hiện nay là không hợp lý.
Ông Tuấn lập luận ở các đô thị, nhiều trường hợp di chuyển 20-30 km có thể mất 2-3 giờ do ùn tắc giao thông. Từ đó, ông đề xuất linh hoạt theo thời gian di chuyển, thay vì khoảng cách cố định. Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần mở rộng điều kiện hỗ trợ cho người đã có nhà ở nhưng sống chung nhiều thế hệ, diện tích bình quân dưới mức tối thiểu hiện hành (27 m2/người).
Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ sớm xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia về nhà ở, đảm bảo minh bạch, liên thông, phục vụ xác minh điều kiện hưởng chính sách.
Phát triển nhà ở xã hội hiện là nhiệm vụ chính trị, được đưa vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.
Trước đó, vào tháng 3/2025, Bộ Y tế đã đề xuất cho phép phụ nữ sinh con thứ 2 được hỗ trợ mua nhà ở xã hội, đặc biệt tại các khu công nghiệp, địa phương có mức sinh thấp.
Theo Đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội tới 2030, đến năm 2024, cả nước phát triển 130.000 căn. Tuy nhiên, báo cáo từ Bộ Xây dựng cho thấy dù nỗ lực, các địa phương chỉ hoàn thành được 21.000 căn, tương ứng hơn 16% kế hoạch.
Giai đoạn 2025-2030, Thủ tướng giao nhiệm vụ cả nước cần đạt mục tiêu hơn 995.000 căn hộ. Trong đó, Hà Nội phải hoàn thành gần 45.000 căn, còn TP HCM khoảng 67.000 căn.
Chính phủ cũng đang trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Trong đó, Chính phủ đề xuất lập Quỹ nhà ở quốc gia - một quỹ tài chính ngoài ngân sách, hoạt động phi lợi nhuận để hỗ trợ xây nhà ở xã hội, nhà giá rẻ cho người có nhu cầu.
Việc nghiên cứu mở rộng chính sách nhà ở xã hội cho các gia đình đông con không chỉ thể hiện sự nhân văn trong quản trị xã hội mà còn là một bước đi cần thiết trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với xu hướng giảm sinh và phân tầng xã hội ngày càng rõ nét.
Những chính sách hỗ trợ tiếp cận nhà ở cho các gia đình đông con, người thu nhập thấp không chỉ góp phần bảo đảm an sinh, cải thiện chất lượng sống mà còn là yếu tố quan trọng để khuyến khích sinh con – một mục tiêu dân số quan trọng trong giai đoạn tới.
Nguồn: Theo Tạp chí Lao động và Công đoàn