Theo quy định hiện hành, người lao động có thể được hưởng 5 khoản tiền khi nghỉ việc, đảm bảo hỗ trợ tài chính trong giai đoạn chuyển tiếp.

1. Trợ cấp thôi việc

Đây là khoản tiền bắt buộc mà người sử dụng lao động phải chi trả cho người lao động đã làm việc liên tục từ 12 tháng trở lên khi hợp đồng lao động chấm dứt theo quy định.

Điều 46, Khoản 1 của Bộ Luật Lao động 2019 quy định mức trợ cấp thôi việc được tính bằng một nửa tháng tiền lương cho mỗi năm làm việc.

Lưu ý: Khoản trợ cấp này không áp dụng cho những trường hợp người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về Bảo hiểm xã hội hoặc tự ý bỏ việc không có lý do chính đáng từ 5 ngày làm việc liên tục trở lên.

Thời gian làm việc để tính trợ cấp thôi việc được xác định bằng tổng thời gian người lao động đã làm việc thực tế cho người sử dụng lao động, trừ đi thời gian đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp và thời gian làm việc đã được chi trả trợ cấp thôi việc hoặc mất việc làm trước đó.

Mức tiền lương để tính trợ cấp thôi việc được quy định tại Khoản 3, Điều 46, là tiền lương bình quân của 6 tháng liền kề theo hợp đồng lao động trước khi người lao động thôi việc.

2. Trợ cấp mất việc làm

Điều 47 Bộ Luật Lao động quy định về trợ cấp mất việc làm dành cho người lao động không may bị mất việc do các nguyên nhân khách quan. Các nguyên nhân này bao gồm: thay đổi cơ cấu, công nghệ, lý do kinh tế, chia tách, hợp nhất, sáp nhập, bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, hoặc chuyển nhượng quyền sở hữu tài sản.

Điều kiện để được hưởng trợ cấp này là người lao động đã làm việc thường xuyên từ 12 tháng trở lên.

Thời gian làm việc để tính trợ cấp mất việc làm cũng được xác định bằng tổng thời gian làm việc thực tế trừ đi thời gian tham gia bảo hiểm thất nghiệp và thời gian đã được chi trả trợ cấp thôi việc hoặc mất việc làm trước đó.

Mức trợ cấp mất việc làm là 1 tháng tiền lương cho mỗi năm làm việc, nhưng không được thấp hơn 2 tháng tiền lương.

3. Trợ cấp thất nghiệp

Theo Điều 50 Luật Việc làm năm 2013, thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính dựa trên số tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Cứ đóng đủ 12 tháng đến 36 tháng, người lao động sẽ được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Sau đó, cứ đóng thêm 12 tháng, sẽ được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp, nhưng tối đa không quá 12 tháng.

Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng được tính bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp.

4. Tiền lương chưa thanh toán

Theo Điều 48 Bộ Luật Lao động, trong vòng 14 ngày làm việc kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, cả người lao động và người sử dụng lao động đều có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền liên quan đến quyền lợi của mỗi bên.

Điều này bao gồm tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp thôi việc và các quyền lợi khác được quy định trong thỏa ước lao động tập thể và hợp đồng lao động.

5. Tiền lương cho những ngày nghỉ phép năm còn lại

Khoản 3 Điều 113 Bộ Luật Lao động 2019 quy định rõ ràng, trong trường hợp người lao động thôi việc hoặc bị mất việc mà chưa nghỉ hết số ngày nghỉ phép năm, người sử dụng lao động phải thanh toán tiền lương cho những ngày chưa nghỉ.

Việc đảm bảo đầy đủ các khoản tiền cho người lao động khi nghỉ việc không chỉ thể hiện trách nhiệm của người sử dụng lao động mà còn góp phần củng cố mạng lưới an sinh xã hội trong giai đoạn chuyển đổi việc làm – một giai đoạn dễ phát sinh tổn thương về tài chính, tâm lý và cơ hội nghề nghiệp.

Tuy nhiên, trên thực tế, không ít người lao động vẫn chưa nắm rõ quyền lợi của mình, dẫn đến việc bị thiệt thòi khi nghỉ việc. Bên cạnh đó, không ít doanh nghiệp cũng tìm cách trì hoãn hoặc lách luật khi chi trả các khoản trợ cấp. Vì vậy, việc tăng cường truyền thông pháp luật, tư vấn và giám sát thực thi các quy định là rất cần thiết để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động, nhất là trong bối cảnh thị trường lao động có nhiều biến động sau năm 2025.

Nguồn: Theo Tạp chí Lao động và Công đoàn