Chị Đỗ Thị Hà, vợ của liệt sĩ Đinh Ngọc Doanh bồ hồi trước ảnh cưới của hai vợ chồng
Biển có thể xoá nhoà mọi dấu vết, song không thể xoá đi những ký ức về những người quả cảm vì Tổ quốc. Nhất là khi tên các anh, chiến tích của họ đã được khắc lên bia đá, dựng thành tượng đài chiến sĩ Gạc Ma, trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
Không thể nào quên
Những ngày tháng 3, Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma (tại xã Cam Hải Đông, huyện Cam Lâm) được trang hoàng cờ hoa phấp phới. Làn gió thổi nhẹ từ biển vào phút chốc xua tan những giọt sương trên tán lá bàng vuông xanh ngát. Trong ánh nắng sớm, cụm tượng đài “Những người nằm lại phía chân trời” sáng rực, kiêu hãnh trên nền trời xanh. Tiếng nhạc trầm hùng gợi nên trang sử bi tráng trong cuộc chiến bảo vệ chủ quyền biển đảo ở Trường Sa ngày 14-3-1988. Trong dòng người tới thăm viếng, thắp hương tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ, chúng tôi được gặp cựu binh Lê Minh Thoa (ở TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) - là một trong những người còn sống sót trong sự kiện năm 1988 ở Gạc Ma - Cô Lin - Len Đao (thuộc quần đảo Trường Sa). Đứng trước cụm tượng đài, ông nhẹ nhàng đặt vòng hoa tươi thắm rồi nghiêm nghị chào. Bước tới khu mộ gió, ông kính cẩn dâng những nén hương thơm, rồi khấn: “Các đồng đội ơi, tôi đã về đây! Hôm nay, trở về “ngôi nhà chung” khu tưởng niệm, được gặp các bạn, tôi rất vui mừng. Kính mong các đồng chí, đồng đội hãy phù hộ cho quốc thái, dân an”.
Đ/c Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch TT Tổng LĐLĐ Việt Nam (áo xanh, bên phải)
và cựu binh Lê Minh Thoa, chị Đỗ Thị Hà cùng xem kỷ vật của các liệt sĩ
Nhiều năm qua, trong tâm khảm cựu binh Lê Minh Thoa vẫn chưa thôi đau đáu về những tháng ngày lịch sử. “Làm sao có thể quên được! Hàng đêm tôi vẫn mơ thấy những đồng tôi chiến đấu kiên cường đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ biển đảo Tổ quốc. Bởi thế, tôi đặt tên cho quán phở nhỏ của mình là “Phở Gạc Ma - Trường Sa”. Điều này không phải để câu khách kiếm tiền mà tôi chỉ muốn mọi người mãi nhớ sự kiện Gạc Ma”, ông Thoa tâm sự. Ngồn bên khu mộ gió, ông nhẩm lại tên từng đồng đội, mường tưởng gương mặt, vóc dáng từng người.
Khi mặt trời gần đứng bóng, cũng là lúc mẹ con chị Đỗ Thị Hà (ở phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh) chạy xe máy, đem theo một số lễ vật tới Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma để thắp hương cho chồng là liệt sĩ Đinh Ngọc Doanh và các đồng đội của chồng. Chị Hà chia sẻ: “Từ ngày có khu tưởng niệm, cứ đến ngày giổ, lễ, tết, mẹ con tôi lại đến đây thắp hương tưởng nhớ. Khu tưởng niệm như “ngôi nhà chung” của chồng và các đồng đội của anh ấy. Bởi vì, từ ngày hy sinh đến nay, thân xác các anh vẫn còn nằm ở nơi biển sâu”. Trong tâm khảm chị Hà, tháng 3 là nỗi lòng không thể nào quên. “Năm đó, khi nghe tin các chiến sĩ chiến đấu ở Gạc Ma đã anh dung hy sinh. Tôi vẫn không tin chồng mình đã ngã xuống, rồi cứ chờ đợi, cứ trông ngóng mãi cho đến lúc đơn vị báo tin mất tích, nhưng rồi cũng chỉ mong là mất tích thôi, tự nhủ mình rồi anh sẽ về, sẽ về… mà đến nay đã 33 năm rồi”, chị Hà nghẹn ngào.
Chiều xuống bóng, chị Trần Thị Thủy là con gái Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, liệt sĩ Trần Văn Phương, cầm bó hoa tươi thắm tới khu tưởng niệm. Bên khu mộ gió, chị lặng lẽ sắp đặt mâm hoa quả đặt lên bàn thờ dâng bố và các liệt sĩ. Thắp nén nhang, mắt chị hướng nhìn lên bia đá khắc ghi tên bố mình. Trong không gian tĩnh lặng, tiếng khóc thút thít của cô con gái vì nhớ bố. Khi lòng nguôn ngoai, chị mới khấn: “Bố ơi, con rất nhớ bố! Ngày con sinh ra chưa một lần gặp, giờ đây qua di ảnh mới biết được gương mặt bố. Bố là tấm gương sáng để con và các con của con tiếp bước. Ở nơi suối vàng, bố hãy soi đường, chỉ lối cho chúng con, phù hộ cho gia đình, đất nước mãi bình an, hạnh phúc”. Với chị Thủy, kề từ khi Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma hoàn thành đã trở thành nơi thường xuyên lui tới thăm viếng mỗi khi nhớ bố…
Truyền lửa cho thế hệ trẻ
Đ/c Bùi Thanh Bình - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh thắp nén hương tưởng niệm tại cụm tượng
"Những người nằm lại phía chân trời"
Nhiều năm qua, Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma đã trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Chính vì vậy, mỗi năm có hàng trăm đoàn cơ quan, đơn vị, trường học trong và ngoài tỉnh duy trì hoạt động thăm, viếng tri ấn các anh hùng liệt sĩ. Tại đây, các đoàn đều được Ban quản lý đón tiếp chu đáo; được thuyết minh viên, các cựu chiến binh kể về diễn biến cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền Trường Sa năm 1988. Những tấm gương chiến sĩ Hải quân chiến đấu quả cảm, kiên trung khiến người nghe xúc động, cảm phục trước tinh thần “quyết tử” bảo vệ chủ quyền Tổ quốc. Sự hy sinh của các anh đã góp phần làm nên giá trị thiêng liêng của non sông đất nước. Từ đó, mỗi người như được tiếp thêm ý chí và nghị lực vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, vươn tới những thành công mới.
Trong một lần đến thăm Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma, chiến sĩ Lê Văn Thiện - Lữ đoàn 101, Vùng 4 Hải quân chia sẻ: “Được trở thành người lính Hải quân, rồi được ra Trường Sa huấn luyện, tôi cảm thấy rất tự hào. Trong quân ngũ, tôi thường được nghe những câu chuyện về các thế hệ cha anh chiến đấu anh dũng để bảo vệ Trường Sa, tôi càng thêm yêu biển đảo, Tổ quốc hơn. Sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ trong sự kiện Gạc Ma là những tấm gương để chúng tôi tiếp bước, tô đậm thêm truyền thống Hải quân Việt Nam. Với trách nhiệm của người lính, chúng tôi sẽ cố gắng rèn luyện thật tốt, nguyện sẵn sàng hy sinh vì nền độc lập dân tộc”.
Năm tháng trôi qua, những tấm gương hy sinh anh dũng trong sự kiện Gạc Ma luôn được thế hệ trẻ khắc ghi. Là người đứng trên bục giảng, thầy Đặng Phước Đức – giáo viên Trường THCS Quang Trung (thị trấn Cam Đức, huyện Cam Lâm) luôn khắc ghi công ơn những người lính quyên mình vì Tổ quốc. “Tôi nguyện ra sực học tập, lao động thật tốt để góp phần nhỏ bé xây dựng quê hương. Đặc biệt, tôi sẽ luôn truyền dạy những trang sử hào hùng của dân tộc, sự kiện năm 1988 và nhắc nhở các em học sinh bây giờ và mai sau không được phép quên”. Với những cảm xúc và sự khắc ghi về sự kiện Gạc Ma, thầy Đặng Phước Đức đã giành giải nhất Cuộc thi “Tìm hiểu về sự kiện Gạc Ma và Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma” do Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức năm 2020.
Ông Võ Duy Trúc - Trưởng Ban quản lý Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma cho biết, kể từ ngày đi vào hoạt động (năm 2017) đến nay, khu tưởng niệm đã đón hơn 2.500 đoàn với hơn 220.000 lượt khách đến viếng khu tưởng niệm. Trong đó, có 20 đơn vị tổ chức lễ kết nạp đảng viên, 112 đoàn thanh niên tổ chức lễ kết nạp đoàn viên, 20 trường học tổ chức “Hát Quốc ca tại khu tưởng niệm” và nhiều đoàn đến sinh hoạt truyền thống, giáo dục lịch sử tại khu tưởng niệm. Nhiều hoạt động thi vẽ trang, tìm hiểu về sự kiện Gạc Ma được tổ chức thu hút hàng ngàn tác phẩm dự thi. Khu tưởng niệm không chỉ là một địa chỉ để người dân đến tham quan, thắp hương tưởng niệm 64 anh hùng liệt sĩ, mà còn góp phần nhắc nhớ, giáo dục lịch sử cho các thế hệ mai sau về những sự kiện lịch sử không được quên…
Chúng tôi rời Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma khi mặt trời dần khuất sau dãy núi. Thế nhưng, những dòng người tới thăm viếng liệt sĩ Gạc Ma vẫn còn lưu luyến. Bên ánh đèn, những cây bàng vuông đang nở hoa, những cây phong ba cũng vươn mình xanh tốt. Và lời hát “Chân trời bất tử” của tác giả Đào Sơn lại ngân lên làm xao xuyến lòng người: “Trường Sa, Hoàng Sa ngày đêm nào nguôi/ Khi nghe dư âm trên khơi như hồn bất khuất của người lính Gạc Ma/ Muôn dân Việt Nam còn nhớ các anh ơi/ Muôn dân Việt Nam còn nặng công ơn mãi”...
VĂN GIANG